Engie stopt met investeringen in levensduurverlening van Doel
Engie verkondigde in november reeds dat ze stopt met de investeringen die gericht waren op verlenging van kernreactoren. Wat dan met de jobs? De werknemers en vakbonden van Doel en Tihange moeten daartegenover een industrieel plan eisen. En geen half werk: niet slechts voor 10 of 20 jaar met een beperkt aantal verouderende en riskanter wordende kernreactoren. Maar voor 50 jaar en meer, met alternatieve, omvangrijke en toekomst bestendige investeringen.
Engie boekt een waardevermindering voor de minst oude reactoren
Vorige week liet Engie weten dat ze niet meer automatisch rekent op een verlenging van de kernreactoren in Doel en Tihange. Dat vertaalde ze in de boekhouding, door voor de minst oude reactoren Doel 4 en Tihange 3, een waardevermindering in te boeken van 1,9 miljard €. Dat bedrag komt volgens een artikel van De Tijd overeen met de waarde die deze twee reactoren nog vertegenwoordigden, moesten ze nog 20 jaar verlengd worden.
Toch houdt Engie nog een slag om de arm. Eind 2021 gaat de regering na of de bevoorradingszekerheid gegarandeerd blijft tijdens de energietransitie. Mocht de regering dan vooralsnog beslissen om nog tijdelijk beroep te doen op Doel 4 en/of Tihange 3, dan kan Engie toch beslissen de werken voor een verlenging van de minst oude reactoren uit te voeren. Zelfs al zou dit kunnen betekenen dat de afwerking ervan pas klaar geraakt in de loop van 2026.
Redt verlenging Doel 4 en Tihange 3 tewerkstelling in Doel en Tihange?
De werknemers van Doel betoogden op de parking van het bedrijf voor het openhouden van hun kerncentrale. Want is er een ander perspectief? Wanneer Engie geen enkele andere optie openhoudt voor Doel dan de kerncentrale zelf, lijkt de enige uitweg voor behoud van tewerkstelling het verlengen van de levensduur van de kerncentrale. Concreet gaat het echter om niet meer dan één reactor, namelijk die van Doel 4. In dat geval dreigt de tewerkstelling meer dan te halveren. Het verlengen van Doel 4 zal op die manier geen oplossing bieden voor het voortbestaan van de site. Want die verlenging zal beperkt zijn in de tijd. Het is een uitstel van executie, een wat langer spartelen in woelig verdrinkingswater. Engie mikte op 10 of zelfs 20 jaar. Beleidsmakers mikken echter, indien nodig, op een meer beperkte verlenging, in functie van de energietransitie naar hernieuwbare energie en aanvullende energie-, opslag- en distributiesystemen. En met Engie die zelf aanvragen indient voor gascentrales op andere plaatsen dan Doel en Tihange, geraken de werknemers van beide kerncentrales zelf helemaal wanhopig geklemd tussen het verlengen van (een deel van) de kerncentrale – of een zwart gat. Dan is de keuze voor veel werknemers en hun vakbonden snel gemaakt.
Werknemers en vakbonden verdienen een werkelijk duurzame werkzekerheid
Waarom beroep doen op een steeds meer onwaarschijnlijke, beperkte, riskante en mogelijks dure verlenging van kernreactoren, als er alternatieven bestaan? Waarom het risico lopen dat een verlengde reactor toch vroeger moet sluiten om economische of veiligheidsredenen, zoals bij meerdere verlengde Amerikaanse reactoren effectief is gebeurd? Waarom een fossiele gascentrale voorstellen op de rechteroever, wanneer op de linkeroever herbruikbare niet nucleaire installaties staan? Waarom een hele installatie in Doel en Tihange met haar mensen weggooien, wanneer beiden juist dienstbaar kunnen zijn in de uitbouw van duurzame flexibele productiecapaciteit? Het is niet omdat de kernreactoren verouderd zijn en gesloten worden, dat alle andere niet nucleaire installaties volledig uitgeleefd zijn, en niet vatbaar zouden zijn voor hergebruik, aanpassingen en renovatie. Dat zal de kostprijs drukken voor de uitbouw van aanvullende flexibele en klimaatpositieve installaties, die werkelijk gekoppeld kunnen worden aan de onderbroken energiebronnen die wind en zon zijn.
Als er dan toch nieuwe installaties nodig zijn, dan zijn er belangrijke redenen om voorrang te geven aan de sites van Doel en Tihange. Ten eerste de mensen. Niet alleen hebben zij een belangrijk deel van hun leven ten dienste gesteld in installaties die zeer grote gevaren inhouden. Zij zijn bovendien zeer goed geplaatst om (ver)nieuw(d)e installaties te bedienen. Daarmee kunnen ze hun job behouden en ontwikkelen. Ten tweede medezeggenschap. Vakbonden, werknemers, middenveldorganisaties, hebben een belangrijke inbreng te doen om sites uit te helpen bouwen ten dienste van de energiebehoeften van mensen en bedrijven. Ten derde klimaat. Nieuwe installaties die toegevoegd worden aan de bestaande niet-nucleaire installaties, dienen zo ontworpen te zijn dat ze klimaatpositief worden. Dat betekent dat ze broeikasgassen helpen vastleggen – iets wat kernenergie niet kan. En ten slotte, economisch-financieel. Doordat belangrijke installaties hergebruikt of gerenoveerd worden, dalen zowel kostprijs als constructietijd voor de vernieuwde sites. Bovendien zal de vervanging van kernreactoren door groen gas eenheden in Doel weinig hinder opleveren aan de leefomgeving; er wonen amper mensen dicht bij de kerncentrale. Dat is een belangrijk element gezien de relatief korte tijd van vier jaren die ons nog resten.
Daarom pleit de 11 maart beweging voor een constructieve oplossing, die werknemer- en vakbondsvriendelijk is, klimaatpositief, gedragen, goedkoper en sneller te bouwen. Ze heeft haar visie en argumenten in detail uiteengezet in een boek, uitgegeven door EPO. Met als drie assen: een duurzame niet nucleaire en niet fossiele toekomst voor Doel en Tihange is mogelijk en nodig. Het klimaatbeleid vereist andere manieren van energieopwekking dan kernenergie. En tenslotte niet te vergeten: verouderende kernenergie-installaties zijn en blijven duur, onbetrouwbaar, gevaarlijk en uiterst proliferatiegevoelig.